Note: This story was dynamically reformatted for online reading convenience. Böùc Tranh Khoûa Tha n Caùi gioït nöôùc trong aám maø ñuïc Chaûy nheï nhaøng theo raõnh meàm che Mon men tre n ñöôøng moøn vaùch laù Ñænh gioït chôi vôi ñoïng th"nh l"nh To i thaám lôïm gioït söông baèng löôõi Neám vò noàng khao khaùt xinh xinh Em nghie ng m"nh chaøo ñoùn gioù môùi Maét lim dim che k'n nuï cöôøi B"nh minh thöùc daäy trong loøng ñoù Ñoùn chaøo raïo röïc cuûa sôùm mai Ai baûo em laø co ng chuùa say nguû To i noùi em laø hoaøng haäu du döông Ñöa khuùc nhaïc to i vaøo goùc phoá Theo ñieäu ñaøn leä uùa tuo n rôi Em ñeïp nhö naøng tie n toùc xoõa Bôø vai em traéng töïa ma y tô To i thaån thô laït vaøo röøng toái Maõi laàn moø maø chaúng theøm ra Ñeán khi em laàn tay d"u daét Böôùc cha n to i ngaõ qu" cuoái ñöôøng t"nh Kinh B'ch Lòch (thaùng 10 naêm 1999) To i saép söûa ñoùng cöûa phoøng trieån laõm th" ngöôøi thieáu nöõ böôùc vaøo . Khi nhaän thaáy chæ coù to i, ngoài ôû chieác baøn cuoái phoøng, naøng do döï, ñònh trôû ra . To i nhanh tr' chaøo lôùn : - Bonjour! Naøng ñöùng khöïng laïi, roài gaät ñaàu chaøo . H"nh nhö laø ngöôøi Vieät. Nhöng kho ng hieåu sao to i nghó naøng kho ng noùi tieáng Vieät. To i t"m thieän caûm : - Vous savez, je n'aurais vraiment aucun moyen de vous retenir. Naøng kho ng cöôøi, cuõng kho ng traû lôøi . Chæ ñi veà ph'a böùc tranh gaàn nhaát, böôùc cha n ngöôïng nguøng. Nhö thöôøng leä to i kho ng ñöùng daäy, ñeå ngöôøi xem tranh ñöôïc töï nhie n. Laïi phaûi laáy giaáy buùt ra veõ ngueäch ngoaïc ñeå chôø. Nhöng ngöôøi thieáu nöõ kho ng laøm to i döûng döng. Naøng ñeïp. Coù daùng cao thon, vôùi boä ngöïc naåy nôû. Caëp cha n daøi chaéc nòch, caùi mo ng naøng rung rinh theo nhòp böôùc baát giaùc laøm cho to i phaûi nh"n naøng tra n tra n kho ng chôùp maét. Naøng laø ngöôøi Vieät Nam ñaàu tie n ñeán trieån laõm cuûa to i . Phaûi thuù thaät, cho tôùi ho m nay chaúng coù maáy ngöôøi ñeán xem, chöa baùn ñöôïc g". To i k'n ñaùo quan saùt co khaùch quyù. Naøng aên maëc laï thöôøng, moät aùo the u nhieàu maøu nhö cuûa da n toäc thieåu soá ôû Vieät Nam, moät quaàn ñen oáng thaät roäng boù laïi ôû goùt cha n pho ra moät caùi haáp daãn traøn khaép, moät chieác khaên quaán vaûi ñen tre n maùi toùc ñeå daøi . Khoaûng 25 tuoåi, chaéc naøng kho ng thuoäc loaïi con gaùi Vieät Nam sinh tröôûng ôû ña y . Nhöng to i ñoaùn naøng soáng ngoaøi coäng ñoàng ngöôøi Vieät, coù choàng Phaùp cuõng kho ng ñaùng ngaïc nhie n. Laïi moät co tr' thöùc, ñeán vôùi hoäi hoïa nhö moät thöù vaên hoùa caàn coù ñeå noùi chuyeän trong giôùi cuûa m"nh. Vaø chæ chuù yù ñeán ngheä só ñoàng höông tröôùc moät chuyeán du lòch que höông. To i thaáy naøng ñi töø böùc tranh naøy qua böùc tranh khaùc khaù nhanh. Naøng ñang laøm caùi toái thieåu cuûa pheùp lòch söï, tröôùc khi chaïy. Nhöng to i kho ng thaát voïng la u, sau moät luùc toác ñoä thöôûng thöùc cuûa naøng giaûm daàn. Vaø naøng ngöøng haún tröôùc böùc tranh khoûa tha n cuûa ño i trai gaùi ñang a u yeám maø to i vöøa yù nhaát trong laàn trieån laõm naøy . Cuõng ñöôïc moät ñieåm gaëp gôõ. To i chæ bieát veõ tröøu töôïng, böùc tranh kho ng coù töïa, ai muoán göûi g" vaøo ñoù cuõng ñöôïc. Naøng ñöùng la u tröôùc moät söï khaéc khoaûi cuûa to i, kho ng bieát naøng nghó g". Nhôø vaäy to i coù theå ngaém nh"n maùi toùc ñen laùy chaûy daøi xuoáng quaù nöûa phaàn löng. ÔÛ choã ñoù naøng ñaõ baát ngôø quay laïi nh"n to i . H"nh nhö coù chuùt dao ñoäng tre n neùt maët. Moät caùi g" ñoù laøm hai caëp maét vöôùng nhau, vöøa muoán traùnh, vöøa kho ng chòu thua . Khoaûng khaéc ñuû daøi ñeå naøng trôû veà kòp söï laïnh luøng. Töø ñoù to i chæ nh"n ñöôïc löng naøng tröôùc nhöõng böùc tranh cuoái cuøng. Khi xong, ngöôøi thieáu nöõ gaät ñaàu chaøo nhanh, tieán thaúng veà ph'a cöûa . To i ruùt danh thieáp, noùi vôùi theo: - S'il vous plait... Naøng quay phaét laïi, gioïng khoù chòu : - OÂng coù theå noùi tieáng Vieät. To i bò baát ngôø: - ... Xin loãi co .V" to i kho ng chaéc co laø ngöôøi Vieät. To i ñöùng daäy, ñi veà ph'a naøng. Naøng quay haún ngöôøi laïi, nh"n thaúng vaøo maét to i, saün saøng. To i choïn moät ca u hoûi chuye n nghieäp: - To i muoán hoûi, qua tôø baùo naøo co ñaõ bieát coù trieån laõm naøy ? - To i ñeán thaêm baïn ôû gaàn ña y . Ñi qua thaáy coù tranh cuûa ngöôøi Vieät th" vaøo . - Thaät laø ha n haïnh cho baûn tha n to i . - OÂng ñöøng mæa mai . OÂng hoûi th" to i traû lôøi . To i 't ñoïc nhöõng baøi baùo phe b"nh ngheä thuaät. Kho ng coù lyù do g" to i ñeå co naøy ngoå ngaùo nhö vaäy . Nhöng to i vaãn taïm cöôøi hoøa: - Co coù lyù, ñoïc phe b"nh ngheä thuaät nhieàu khi chaúng hieåu g" caû. To i chæ th'ch ñoïc nhöõng baøi noùi veà to i . Ñeå coi ngöôøi ta hieåu ñöôïc tranh m"nh ñeán ña u . Naøng töôûng caàn phaûi coù yù kieán veà nhöõng tranh môùi coi: - Tranh cuûa anh...xin loãi cho to i noùi thaúng laø noù hôi da m vaø loä lieãu vôùi nhöõng caûnh aùi a n thöøa thaûò Nhöng coù leõ v" to i kho ng ñuû tr"nh ñoä thöôûng thöùc. - Caùi kheùo cuûa co laø che maø ngöôøi ta kho ng bieát. Nhöng nhö vaäy hôi maát co ng. Ñaõ che th" phaûi laøm cho ngöôøi ta ñau ñieáng. Caùi suyùt cöôøi cuûa naøng laøm kho ng kh' chôït hoøa giaûi, ngoaøi yù muoán cuûa to i . Ñeán gaàn naøng hôn, to i maát hieáu chieán, thieáu nöõ kho ng theå ñaùng gheùt nhö nhöõng ca u noùi cuûa naøng. Naøng vaø to i cuøng thieáu lôøi noùi tieáp. Im laëng laøm naøng phaûi nh"n laïi moät voøng caên phoøng. To i noùi qua chuyeän khaùc: - To i coù caûm töôûng co ôû Phaùp ñaõ la u . Co ñöøng traû lôøi neáu ca u hoûi thoïc maïch vo duye n. - Anh noùi naêng ñuùng laø Baéc kyø. Em qua Phaùp töø naêm 10 tuoåi ... Nhöng sao to i ñi keå ñôøi to i cho o ng nghe ? Naøng ñaõ lôõ xöng em. To i laáy gioïng thaûn nhie n: - Anh thaáy trong tröôøng hôïp ñoù nhöõng ngöôøi ôû ña y thöôøng que n tieáng Vieät, noùi tieáng Phaùp. - Em giöõ tieáng Vieät ñeå thö töø vôùi meï em coøn ôû Vieät Nam. Vaø maáy naêm gaàn ña y, em veà ñoù laøm vieäc moãi naêm nhieàu laàn. - Anh chöa veà laàn naøo töø khi qua ña y . Töø naêm 1967. Em laøm vieäc g" ôû Vieät Nam? Anh kho ng töôûng töôïng em laø moät baø Vieät kieàu ñi buo n hoät xoaøn hay ñoà coå. - Hoïa só nhö anh th" coù hôn g". Em laøm ngheà ñieän aûnh. Chæ môùi phuï taù ñaïo dieãn ñöôïc hai phim reû tieàn ôû ña y . Nhöng em ñang muoán laøm phim ôû Vieät Nam, ne n veà nhaø thöôøng xuye n. Tho i em veà. - Em ñaõ ñoïc te n hoï anh tre n cöûa vaøo . Nguyeãn Vaên Khaûi . Em caàm danh thieáp naøy, coù the m ñòa chæ vaø ñieän thoaïi . Anh thaáy caàn moät ho m khaùc ñeå chuùng m"nh trao ñoåi veà nhöõng gaëp gôõ giöõa ñieän aûnh vaø hoäi hoïa . Naøng laáy tre n tay to i quyeån soå vaø buùt ch", ghi te n vaø soá ñieän thoaïi cuûa m"nh: - Em ôû moät m"nh. Neáu em ñi vaéng, anh ñöôïc quyeàn ñeå laïi moät vaøi ca u pha troø, ñöøng quaù vo duye n. - Em te n Ma n? - Te n laï. - Anh muoán noùi laø que muøa ? Cuõng kho ng sai . Gia ñ"nh em laø no ng da n, soáng ôû Hoøa B"nh. ÔÛ thaønh phoá Paris naøy, to i chöa töøng gaëp moät ngöôøi di taûn ñeán töø no ng tho n mieàn baéc Vieät Nam. Chuyeän ngöôøi Vieät ôû ña y quaû thaät coù nhieàu cuoäc ñôøi kyø laï. To i ngaån ngô nh"n theo Ma n, cho ñeán khi naøng böôùc xuoáng traïm meùtro ñaàu ñöôøng. Phaûi ñeán boán laàn ñieän thoaïi to i môùi ruû ñöôïc Ma n ñi aên toái laàn ñaàu . Khi th" naøng ñang ôû trong moät giai ñoaïn laøm vieäc caêng thaúng, khi th" naøng baän chuaån bò moät chuyeán veà Vieät Nam. Laàn naøo naøng cuõng höùa seõ goïi laïi to i sau . To i ñaõ t'nh seõ tieáp tuïc goïi cho ñeán khi naøng ye u caàu ngöøng. Nhaø Ma n ôû quaän 7, moät khu nhaø giaøu cuûa Paris. Nhaø xa y vaøo nhöõng naêm 30 baèng ñaù maøi, thuoäc loaïi immeuble bourgeois , moät nieàm haõnh dieän cuûa Paris. Dó nhie n to i thaéc maéc laøm sao caùi ngheà phuï taù ñaïo dieãn phim coù theå cho pheùp Ma n ôû moät m"nh moät nôi ñaét tieàn nhö vaäy . Hoaëc boá meï naøng coù tieàn cuûa, hoaëc naøng coù moät o ng choàng ly dò hay moät nha n t"nh trieäu phuù. Khi Ma n môû cöûa, to i thaáy naøng coøn ñeïp hôn laàn tröôùc. Toái nay Ma n laø moät thieáu nöõ sang troïng trong moät boä ñoà hoaøn toaøn ñen boù saùt tha n ngöôøi. Caëp nhuõ hoa loà loä hieän roõ qua lôùp quaàn aùo boù saùt. Moät ño i voøng baïc to ñeo tai, moät sôïi da y chuyeàn vaøng naèm goïn loûn giöõa ngöïc, naøng ñaõ chuaån bò xong. To i ñònh ho n maù naøng. Naøng töø choái vôùi nuï cöôøi nheï : - M"nh laø ngöôøi Vieät Nam maø. Ma n ñi vaøo beáp : - Anh ngoài moät t'. Em coù nuï voái môøi anh. Caên phoøng tieáp khaùch roäng vaø 't ñoà ñaïc. Thoaùng nh"n chæ thaáy moät ñaøn döông caàm, moät gheá canapeù da daøy maøu ñen, moät baøn thaáp baèng goã orme , vaø vaøi chieác goái lôùn ñeå döôùi ñaát thay gheá. Töôøng traéng laøm noåi baät moät thaïch baûn cuûa Zao Wou Ki vaø moät böùc tranh nhoû cuûa Buøi Xua n Phaùi . To i nh"n thaáy moät noùn laù the u mieàn Trung Vieät Nam duøng laøm loàng ñeøn. Saùch kho ng ñuû keä, ñöôïc xeáp thaønh nhieàu choàng trong moät goùc. Moät boù hoa röøng to naèm tre n saøn goã chôø loï caém. Boä maùy nhaïc ñang ñeå nhoû moät baøi cuûa Trònh Co ng Sôn. - Bao nhie u naêm roài coøn maõi ra ñi Ñi ña u loanh quanh cho ñôøi moûi meät... Traêm naêm vo bie n chöa töøng hoäi ngoä Chaúng bieát nôi naøo laø choán que nhaø... Khi Ma n mang boä ñoà traø ra, to i ñeán ngoài saùt be n naøng tre n canapeù. To i ñeå tay le n löng naøng. Ma n gôõ nheï ra : - Anh uoáng ñi . Nöôùc voái kho ng sôï maát nguû. To i coá chaäm raõi hôùp moät nguïm traø coøn noùng. Roài baøn tay to i ñöôïc ôû la u hôn tre n ñaàu goái naøng. H"nh nhö coù tieáng taùch traø va chaïm vaøo chieác ñóa nhoû. - M"nh ñi aên ña u haû anh?. Ñuøi naøng chaáp nhaän ñeå to i ñi le n moät luùc tröôùc khi tay naøng caûn laïi . - Nöôùc nguoäi ba y giôø anh. To i rôøi vuøng vaûi moûng le n phaàn vai ôû traàn. Ñi theo vieàn coå ñeán ma n me gaùy naøng. - Anh, m"nh coøn th" giôø. Ma n ñaõ quaù gaàn. Ño i mo i naøng ñònh kheùp laïi khi to i ñeán, nhöng löôõi naøng ra ñoùn khi to i vaøo . Nhöõng khuy caøi môû daàn caùc con ñöôøng daãn vaøo caùi aám noùng cuûa da thòt naøng. - Ñöøng anh. Vaø to i baét ñaàu nhaän thaáy caû ngöôøi naøng run raåy . Hôi thôû naøng caøng gaàn th" söï sôï haõi caøng roõ. To i caûm thaáy naøng caêng thaúng toät ñoä khi nhöõng ngoùn tay to i t"m ñöôïc ñaàu vuù nhoû cöùng hoàng cuûa naøng. Maét naøng lim dim khi to i xoa nheï tre n ñaàu vuù cuûa naøng To i ngaïc nhie n, Ma n nhö theå coøn trinh tieát. YÙ nghó ñoù laøm to i kho ng kòp côûi boû heát quaàn aùo naøng. Ñeán luùc to i lo phaàn m"nh th" Ma n o m chaët laáy to i, ño i tay vaø ño i mo i hoaûng loaïn tre n ngöôøi to i, nhö t"m moät nôi aån truù, gaàn nhö muoán caàu cöùu . Khi Ma n keùo to i naèm xuoáng gheá da,to i ñònh cho naøng taát caû söï tr"u meán ñeå xua ñi côn sôï haõi . Nhöng laøm sao to i coù th" giôø a u yeám moät tha n theå môùi khaùm phaù, khi noù vöøa khieáp haõi vöøa khaån khoaûn ke u goïi, khi noù ñoùng môû moãi luùc the m doàn daäp? To i ñaõ ñeø saùt vaøo ngöôøi naøng vaø duøng hai tay xeù phaêng ñi lôùp aùo be n ngoaøò Ba y giôø naøng naèm traàn truoàng traéng muoát döôùi m"nh to ò Tha n naøng tieát ra hôi noùng t"nh aùò To i laàn moø xuoáng khuy keùo vaø tuoät phaêng chieác quaàn ta y môùi may ho m quaï Hai tay to i chuïp laáy hai ñaàu vuù naøng vaø boùp xieát, mieäng to i ñaët tre n mieäng naøng maõi mieát. To i röôùng ngöôøi le n phi nöôùc kieäu vaø guïc ngaõ khi con ngöïa ñaõ veà tôùi ñ'ch. Phaûi ñeán khi Ma n vaø to i dòu haún, to i môùi caûm thaáy moät chuùt thaát voïng. Ma n ñaõ kho ng chaûy maùu . To i lôõ lôøi : - Ma n ña u coù ye u laàn ñaàu maø sao ... Naøng im laëng moät hoài la u môùi traû lôøi : - Anh laø ngöôøi ñaøn o ng Vieät Nam ñaàu tie n trong ñôøi em. Em sôï, coù leõ v" mong chôø söï gaëp gôõ naøy quaù la u . Sau ñoù to i daãn Ma n ñi aên moät tieäm côm Ñaïi Haøn. Nh"n naøng aên laø caû moät söï th'ch thuù. Töø caùi moàm roän raõ ñeán caëp ñuõa roái r't, taát caû ôû naøng nhö vui haún le n khi gaëp nhöõng moùn aên cay . To i chaêm chuù theo doõi Ma n chaïy nhaûy tre n nhöõng ñóa ñoà aên. Chôø ñeán khi söï nhoän nhòp tre n baøn taøn haún, to i môùi noùi: - Anh thaáy t"nh ye u chuùng m"nh tuyeät vôøi v" laø söï gaëp gôõ cuûa hai giai caáp. Ma n ôû moät caên hoä roäng raõi gaàn thaùp Eiffel. Anh chæ coù moät gaùc troï chaät choäi ôû moät ngoaïi o ngheøo . - Anh bôùt caûi löông cho em nhôø. Nhaø em ôû laø moät trong nhöõng nhaø cuûa Geùrard. Em chöa noùi anh, Geùrard laø boá nuo i cuûa em. Ngöôøi Phaùp, moät vôï hai con. Cha em maát töø hoài em coøn nhoû. Luùc ñoù em coù beänh, Geùrard gaëp em ôû Vieät Nam, ñöa em qua ña y chöõa beänh vaø gia ñ"nh o ng ta nuo i em. Geùrard giaøu laém, anh bieát kho ng. Nhöng tho i . Chuyeän ñôøi cuûa em phöùc taïp, anh ñöøng hoûi the m. Em cuõng seõ kho ng hoûi g" veà ñôøi anh. Ñe m ho m ñoù, to i giaät m"nh tænh daäy v" tieáng heùt cuûa Ma n. To i thaáy naøng moà ho i ñaàm ñ"a, ngöôøi run baàn baät, maét haõi huøng, nöôùc daõi chaûy ôû meùp mo i . To i kho ng bieát caùch naøo xoa dòu naøng. - Ma n, chæ laø aùc moäng tho i . Kho ng coù g" thaät ña u . - Ma n tænh roài maø. Ma n töø choái cöû chæ doã daønh cuûa to i . Naøng ngoài daäy, thu heát ngöôøi laïi ôû döôùi cha n giöôøng. To i nh"n naøng ngoài nhö vaäy, thaät la u trong boùng toái, bao nhie u caûm giaùc laãn loän trong ñaàu to i . To i lie n töôûng ñeán söï sôï haõi cuûa naøng luùc ñaàu toái . Coù moät nieàm baát haïnh naøo ñoù laøm ngöôøi phuï nöõ naøy quaù mong manh. Ñeán khi nghe nhöõng tieáng naác nhoû,to i môùi laïi gaàn ñeå nhaët nhöõng gioït nöôùc maét laõ chaõ tre n maù naøng. - Anh ñöøng hoûi g" em, anh Khaûi . Chaéc taïi v" toái nay aên ôùt nhieàu quaù. Truôùc khi ñi t"m laïi giaác nguû, Ma n ñaët tay to i ôû vuøng lo ng ph'a döôùi cuûa naøng, nhôø to i daét veà nôi ye n tónh. To i thaáy baøn tay to i aám aùp laï thöôøng. To i thaáy to i ye u Ma n hôn bao giôø heát Ma n ba y giôø laø cuûa to i, vuøng lo ng aáy cuõng laø cuûa to i Thænh thoaûng, nhöõng giaác nguû cuûa Ma n ti nghieäp nhö vaäy . Chæ veà sau to i môùi hieåu, coù moät quaù khöù ñaõ baùm vaøo Ma n töø khi naøng trôû veà vôùi que höông. Thöôøng Ma n vaø to i chæ soáng vôùi nhau trong nhöõng khoaûng thôøi gian ngaén, kho ng quaù moät hai tuaàn, caùch nhau nhieàu thaùng. Ma n t"m ñeán to i moãi khi ôû trong nöôùc qua, hay khi naøng muoán ôû caïnh moät ngöôøi ñaøn o ng Vieät Nam sau moät thôøi gian ôû Phaùp. Roài moät ngaøy naøng laïi ra ñi, trôû veà caùi theá giôùi rie ng tö cuûa m"nh, ôû Paris hay taän nôi que höông. Ñaõ coù laàn Ma n ñieän thoaïi thöùc to i daäy vaøo luùc 6 giôø saùng, khi naøng môùi töø Haø Noäi ñeán phi tröôøng Roissy . Vaø naøng cuõng coù theå chia tay to i ôû giöõa vöôøn Montsouris, cho duø laø moät buoåi chieàu ñaàu xua n coù naéng môùi . Vaäy maø to i luùc naøo cuõng coù th" giôø cho naøng. Moãi laàn, Ma n xuaát hieän nhö moät ngoïn gioù hay moät aùnh naéng laïc muøa, vaø bieán maát nhö caùi vo thöôøng cuûa moïi nieàm haïnh phuùc. Naøng kho ng cho to i bieát g" veà quaù khöù vaø cuoäc soáng cuûa naøng. Coù leõ naøng coøn moät haønh tr"nh ñeå ñi moät m"nh, chæ caàn ña y ñoù moät vaøi nôi ñeå nghæ cha n, t"m söï laéng ñoïng. Naøng cuõng kho ng muoán ñi sa u vaøo cuoäc ñôøi cuûa to i, ngöøng laïi tröôùc nhöõng im laëng to i muoán giöõ. Cuoäc trao ñoåi giöõa Ma n vaø to i chæ ñöùng ôû hieän taïi, kho ng luïc loïi quaù khöù, cuõng kho ng coù nhöõng döï t'nh cho töông lai . Nhöng trong phaàn t"nh caûm Ma n daønh cho to i, naøng cho cha n thaät vaø giaûn dò, kho ng ñaén ño, kho ng ñieàu kieän, kho ng chôø ñôïi ñöôïc traû ñaùp. Ma n nhö theá, vöøa 'ch kyû vöøa roäng löôïng. Kho ng bieát ñeán bao giôø ngöôøi thieáu nöõ naøy coøn ôû trong to i nhö moät söï thaät kho ng ñaày ñuû, laøm to i cöù ñeå vaøo ñoù bao nhie u töôûng töôïng vaø öôùc mô, vaø raïo röïc theøm khaùt aùi a n . Ma n coù nhieàu may maén. Nhôø söï giaøu coù cuûa gia ñ"nh Geùrard, tuoåi treû cuûa naøng laø tuoåi treû cuûa nhöõng co gaùi lôùn le n trong moät mo i tröôøng kho ng thieáu thoán, ôû xaõ hoäi vaên minh naøy . Ma n kho ng phaûi tranh ñaáu ñeå giaønh moät choã ñöùng trong xaõ hoäi . Naøng cuõng kho ng gaëp nhöõng khoù khaên hoøa nhaäp cuûa moät ngöôøi ñeán töø xa . Loái soáng 't raèng buoäc cuûa naøng laø moät öu ñaõi naèm ngoaøi taàm tay cuûa phaàn ño ng moïi ngöôøi . Naøng may maén ñeán ñoä kho ng coù moät yù thöùc roõ raøng veà giaù trò cuûa lao ñng vaø ñoàng tieàn. Hoài treû, Ma n ñaõ tieáp nhaän caùi giaùo duïc cuûa nhöõng gia ñ"nh tö saûn la u ñôøi ôû Phaùp, trang bò cho con ngöôøi moät söï hieåu bieát roäng veà vaên hoùa vaø vaên hoïc ngheä thuaät. Töø sôùm, Ma n ñaõ laøm quen vôùi nhaïc coå ñieån, chôi döông caàm, th'ch Brahms, Debussy vaø nhöõng opeùras cuûa Rossini . Veà ca nhaïc, ñeán ba y giôø naøng vaãn kho ng th'ch nhöõng loaïi nhaïc treû baèng nhöõng baûn nhaïc cuûa Brassens, Brel vaø Ferrat. Naøng bieát nhieàu veà caùc tröôøng phaùi hoäi hoïa, hay ñi xem trieån laõm, vaø me tranh cuûa Klee, Miro . Theá giôùi vaên chöông cuûa naøng ñi töø Duras ñeán Garcia Marquez, Kundera, roäng hôn theá giôùi thô coøn ngöøng ôû Aragon vaø Reneù Char. Geùrard ñaõ giuùp naøng t"m hieåu kòch cuûa Brecht, vaø naøng thöôøng theo vôï Geùrard ñi xem nhöõng buoåi tr"nh dieãn muùa hieän ñaïi, nhaát laø nhöõng bie n ñaïo cuûa Martha Graham vaø Pina Baush. Kho ng phaûi ngaãu nhie n maø Ma n ñeán vôùi ngaønh ñieän aûnh, töø la u naøng ñaõ soáng vôùi ngheä thuaät cuûa nhöõng Bergman, Antonioni, Tarkovski . Coù laàn, nghó veà nhöõng sôû th'ch naøy, to i noùi vôùi Ma n: - Anh chöa gaëp moät co AÙ cha u naøo coù ñaàu oùc vaø con tim Ta y phöông ñeán nhö Ma n. Ma n laø moät baø ñaàm da vaøng. - Anh sai laàm to . Coù ngöôøi Phaùp naøo nhö em, coù theå ngoài xoåm haøng giôø, th'ch aên ñuû loaïi maém, kho ng che thòt choù khi coù röôïu ñeá Höng Ye n ñi keøm. Em coøn coù theå keå cho anh bieát bao nhie u te n caùc loaïi ca y coû vaø hoa daïi cuûa röøng nuùi Vieät Nam. Vaán ñeà h"nh nhö phöùc taïp hôn to i tuôûng. Tröôùc khi gaëp to i, Ma n kho ng coù cô hoäi laøm quen vôùi nhöõng ngöôøi Vieät ôû Phaùp. To i ñaõ daãn naøng vaøo caùc giôùi khaùc nhau trong coäng ñoàng. Khi ñoù môùi nhaän thaáy heát söï khaùc bieät giöõa naøng vaø nhöõng ngöôøi Vieät to i quen ôû ña y . Nhöõng thöïc taäp sinh ôû trong nöôùc qua nh"n Ma n nhö moät ngöôøi maát goác. Naøng chaúng bieát g" veà vaên hoùa lòch söû Vieät Nam. Noùi th'ch vaên hoïc maø thô Kieàu kho ng thuoäc ñöôïc moät ñoaïn, ngaøy nay moät te n tuoåi nhö Nguyeãn Huy Thieäp cuõng coøn chöa ñoïc. Ñaõ vaäy, laøm ngheà ñieän aûnh maø muø tòt veà phim aûnh Vieät Nam. Trong giôùi ngöôøi di taûn ñeán ña y sau naøy, coù ngöôøi noùi Ma n coù caùi kie u ngaïo cuûa moät keû chöa bao giôø neám muøi khoå cöïc. Co naøy chôi troø phuï nöõ töï giaûi phoùng theo kieåu thie n taû bô söõa ôû be n naøy . Hay ñi veà Vieät Nam chaúng qua v" tha n Vieät coäng. Nhöõng ngöôøi ôû Phaùp ñaõ la u th" nghi ngôø Ma n laø moät phuï nöõ th'ch soáng thaùc loaïn. Gia ñ"nh coù veû giaøu coù laïi kho ng chòu hoïc Döôïc hay Nha, ñi choïn caùi laõnh vöïc ñieän aûnh ñaày t"nh duïc. Kho ng bao giôø thaáy co ta coù maët ôû nhöõng sinh hoaït lôùn cuûa coäng ñoàng, kho ng kheùo laïi thuoäc veà phe ch'nh trò thuø nghòch. Lôùp treû ñaõ Ta y hoùa hoaøn toaøn thaéc maéc kho ng hieåu Ma n coøn da y döa laøm g" vôùi caùi nöôùc Vieät xa laï. Hay ñoù laø moät caùch laøm daùng, ñeå cho khaùc ngöôøi ? Noùi chung, ngöôøi ta kho ng nh"n Ma n vôùi con maét thieän caûm. Naøng cuõng chaúng bieát trao ñoåi g" vôùi nhöõng ngöôøi ñoàng höông naøy . Coù moät toái, sau moät böõa aên giöõa baïn beø Vieät Nam cuûa to i, ngoài tre n xe veà nhaø Ma n noùi: - Anh Khaûi, laïi moät laàn nöõa, toái nay em kho ng bieát tham gia vaøo nhöõng ca u chuyeän cuûa moïi ngöôøi . Em xin loãi anh. Em chöa quen. Laàn sau em seõ coá gaéng hôn. - Ma n ñöøng noùi vaäy . Anh saün saøng ñoåi heát baïn beø cuûa anh ho m nay laáy Ma n. Taïi sao m"nh phaûi aên noùi, ñi ñöùng, vui buoàn tuøy theo caùi nh"n vaø söï chôø ñôïi cuûa keû khaùc? To i kho ng thaáy roõ maët Ma n trong boùng toái, chæ nghe naøng noùi the m: - ÔÛ trong nöôùc ñaõ ñaønh, nhöng ngay trong giôùi ngöôøi Vieät ôû ña y cuõng vaäy ... em thaáy m"nh khaùc moïi ngöôøi quaù. Nhöng naøy anh, Vieät Nam cuõng laø cuûa em nöõa chöù. Saøigoøn, 24 thaùng 5, 1993, 1 giôø 12 saùng Khaûi cuûa em! Chaéc anh ngaïc nhie n laém. Coù bao giôø em vieát thö cho anh. Em gheùt vieát thö v" kho ng bieát ngöôøi nhaän thö seõ ñoïc trong ta m traïng naøo . Moät ca u noùi ñuøa seõ vo duye n khi ngöôøi ta ñang böïc m"nh v" moät oáng nöôùc hoûng trong nhaø. Moät ta m söï buoàn seõ laåm caåm khi ngöôøi ta ñang hoà hôûi v" truùng aùp phe . Em vieát, v" caû ngaøy ho m nay co ñôn trong thaønh phoá naøy . Vaø ñe m maát nguû, muoán ngoài noùi chuyeän vôùi anh. Em töø Haø Noäi vaøo ña y t"m moät ngöôøi ñeå laøm vieäc, phaûi 2 ho m nöõa môùi gaëp, ne n caû ngaøy chaúng bieát laøm g". ÔÛ ña y em kho ng töôûng töôïng ñöôïc anh soáng ra sao, ñang laøm g". Anh phaûi taêng gia saûn xuaát tranh, bôùt ngoài uoáng röôïu vôùi maáy o ng baïn Nam Myõ cuûa anh. Kyø tôùi em veà, chuùng m"nh seõ trôû laïi caùi tieäm aên ñöôøng Tiquetonne . Em chæ nhôù te n ñöôøng v" noù deã thöông. Nhöõng t"nh ye u cuûa anh chaéc vaãn roái bôøi nhö thöôøng leä. Con nhoû Fanny kho n laém, anh phaûi coi chöøng. Ñeán khi naøo noù môùi chòu veà New York? Tho i ñeå em keå cho anh moät ngaøy thöøa thaõi cuûa em. Saùng sôùm em keùo thaèng nhoû con baø chuû mini ho tel ñi aên quaø saùng. Anh coù bieát phoøng ôû Phaïm Ngoïc Thaïch ba y giôø ñaõ 40 ño . Ñaùng kieáp cho em, kyø naøy noåi höùng choïn con ñöôøng ñaõ vaøo nhaïc cuûa Phaïm Duy, vaø ôû cuøng xoùm vôùi Trònh Co ng Sôn. Môùi saùng ñaõ böïc m"nh, ôû choã baùnh cuoán, baø baùn haøng hoûi Vieät kieàu coù coøn bieát aên caø cuoáng hay kho ng. Em chæ nguo i giaän khi neám nöôùc maém baø ta pha . Taïi sao anh vaø em chöa bao giôø cuøng ôû VN vôùi nhau nhæ? Neáu anh ôû ña y, em seõ daãn anh ñi uoáng söõa boø töôi ôû Thuû Ñöùc. Buoåi toái tuïi m"nh seõ taäp nhaûy ôû Queen Bee . AÊn xong veà nhaø, em quyeát ñònh ho m nay kho ng gaëp baïn beø ngöôøi quen. Em kho ng thue xe Cuùp, möôïn xe ñaïp ñeå lang thang trong thaønh phoá. Em vöøa ñi vöøa nh"n trôøi nh"n ñaát giöõa röøng xe gaén maùy . Chaéc ngöôøi ta töôûng em hoaëc laø moät du khaùch, hoaëc laø moät con ñie n. Ña u coù ai ngôø em laø caû hai . Moät buoåi saùng ñuû th" giôø ñi moät voøng trong Chôï Lôùn vaø ngoài leà ñöôøng Traàn Höng Ñaïo uoáng 2 ly nöôùc m'a cam vaét. Ch'nh ôû choã naøy em nhôù anh laàn ñaàu trong ngaøy . Khi nh"n thaáy hai chaøng thanh nie n Phaùp th'ch thuù ñaïp x'ch lo ñi qua . Anh Khaûi, anh laø o ng Ta y giaáy cuûa em. Anh laøm em nhôù caû caùi thaønh phoá coù con so ng Seine laúng lô khi aån khi hieän. Nhôù nhöõng con ngoõ ñöôøng ñaù cuûa Butte aux cailles, nhöõng quaùn caø phe t"nh töù cuûa Mouffetard, nhöõng loaïi fromages baát huû cuûa chôï Montorgueil. Vôù vaån nhaát laø em nhôù caû caùi böøa boän cuûa nhaø anh. Maëc keä caùi cöôøi mæa mai cuûa anh, em le n xe ñi aên tröa ôû nhaø haøng côm Phaùp cuûa baø Ñaïi . Ngoài vaøo baøn aên, em töôûng töôïng anh ngoài tröôùc maët, chæ sôï anh seõ che chai Bordeaux em goïi laø ñoà doûm noäi hoùa . ÔÛ baøn be n caïnh coù moät anh chaøng, em ñoaùn laø Baéc AÂu, nh"n em vôùi caùi soã saøng cuûa ngöôøi ñeán töø moät nôi vaên minh. Veû phong traàn cuûa anh ta laøm em nghó tôùi moät phoùng vie n chieán tranh ñeán treã moät cuoäc chieán. Veà nguû tröa, em mô thaáy chuùng m"nh ye u nhau tre n moät taám vaûi lôùn traûi döôùi ñaát. Tre n vaûi traéng ñaõ coù nhieàu lôùp sôn daàu ñuû maøu . Nhöõng maûng sôn coøn öôùt to ñieåm söï traàn truoàng cuûa chuùng m"nh, laøm hai tha n theå kho ng coøn pha n bieät ñöôïc khi quay cuoàng trong maøu saéc. Em say söa o m caùi maïnh caùi khoûe cuûa anh, coøn anh haêng say ñöa ñaãy theo nhòp nhuùng nhaåy meàm moûng cuûa em. Tay anh ma n me ñaàu vuù cuûa em, em th" thaû loøng m"nh ch"m ñaém trong hoang laïc nhaáp nho cuûa anh. Anh cho em nhöõng gioït dieãm t"nh khi ñeán phuùt cao ñieåm. Em mô cho anh moät thaèng con trai khaùu khónh.....Giöõa chieàu em môùi nguû daäy . Ñòa ñieåm du lòch gaàn nhaát laø nhaø o ng Dieäm vaø o ng Thieäu, ôû Dinh Thoáng Nhaát. Tôùi nôi, em duï ñöôïc moät ñöùa beù mua hoä veù ñeå sau ñoù hie n ngang daét xe ñaïp vaøo Dinh vôùi veù ngöôøi trong nöôùc, reû hôn veù Vieät kieàu gaàn 10 laàn. ÔÛ trong, em chaúng caûm thaáy g" khi ñöùng tröôùc nhöõng ngai vua vaø caùc phoøng tieáp quan cuûa trieàu ñ"nh. Chæ hoïc ñöôïc the m moät chi tieát lòch söû laø baø Nhu hoài ñoù th'ch ñaùnh baøi maït chöôïc. Quyeàn löïc ch'nh trò cuûa moät thôøi chæ coøn laø nhöõng trang tr' t"m caûm k'ch. Ñeán cuoái chieàu, em ra beán taøu höùng gioù, nh"n nhöõng caëp uye n öông theà thoát vôùi nhau döôùi cha n Khaùch Saïn Noåi, cung ñieän môùi cuûa nhöõng nhaø tö baûn xaõ hoäi chuû nghóa . Moät ngaøy naøo ñoù nhöõng caëp t"nh nha n naøy cuõng seõ mua ñöôïc nhöõng chieác xe hôi Nhaät môùi tinh. Khi thaønh phoá le n ñeøn, em chôït nhôù moät phuï nöõ kho ng theå ngoài buoåi toái mt m"nh trong moät nhaø haøng. Em ñeán khu côm b"nh da n gaàn chôï Beán Thaønh. Nhöõng baøn aên tre n leà ñöôøng phaûi nhôø aùnh saùng cuûa caùc tieäm ph'a trong, laøm em ngaïi ngoài vaøo baøn, ñeán ñöùng caïnh xe haøng m" vaø ñeå ñóa m" xaøo tre n ye n xe ñaïp maø aên. OÂng giaø baùn haøng vöøa caét thòt vöøa laåm baåm moät m"nh. - Con gaùi treû ñeïp nhö vaäy maø maët nhö ñöa ñaùm. Chaéc laïi thaát t"nh. Ñuùng laø moät thôøi buoåi nhoán nhaùo. Sau ñoù em veà nhaø möôïn xe Cuùp. Em chaïy khaép caùc con ñöôøng, khu xoùm cuûa thaønh phoá naøy . Len loûi giöõa nhöõng doøng xe nöôøm nöôïp chaûy . Ñuoåi theo nhöõng boùng xe thoaùng thaáy trong ñaùm ño ng. Chaïy ñi chaïy laïi giöõa nhöõng kho ng gian saëc sôõ ñeøn maøu vaø nhöõng kho ng gian ñen ñaäm boùng ñe m. Em chaïy maõi, chaïy maõi, cho ñeán khi nhöõng oàn aøo, buïi baäm vaø aùnh ñeøn cuûa thaønh phoá thaám ñuû vaøo ngöôøi ñeå veà t"m giaác nguû. Taïi sao ôû Saøigoøn, Paris hay Haø Noäi, chaúng coù choã naøo cho em soáng? Ba y giôø em keå chuyeän cöôøi cho anh nghe . Em ñaõ coù khaù nhieàu chuyeän veà kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng XHCN. Ñeå trao ñoåi vôùi nhöõng chuyeän tuïc vaø chuyeän ngöôøi Bæ cuûa anh. Nhöng tho i em phaûi ngöøng ôû ña y . Chöa g" ñaõ coù choã bò öôùt nhoøa . Kho ng leõ noùi doái anh laø thö bò haét möa . Anh coù bieát chuùng m"nh xa nhau ñeán nöûa voøng ñòa caàu ? Ma n. - Anh Khaûi, anh ñeán em lieàn ñi . Em caàn anh. - Coù chuyeän g" vaäy Ma n? - Em meät quaù roài - Naøng ñaõ boû ñieän thoaïi xuoáng. To i kho ng coù th" giôø doïn ñoà veõ. Goïi thang maùy, nhöng chaïy xuoáng caàu thang. To i luyùnh quyùnh moät luùc môùi roà ñöôïc maùy xe . Ñaõ hôn 1 giôø ñe m maø sao ñöôøng phoá chöa vaéng xe . Kho ng coù caùch naøo phoùng nhanh hôn. Nhöõng ñeøn ñoû nhieàu quaù, laøm ñie n le n ñöôïc. Töø gaàn moät thaùng nay to i kho ng gaëp Ma n. Naøng noùi ñöøng oïi, ñeå naøng laøm vieäc khaån tröông. Ñeán tröôùc nhaø Ma n, kho ng coù choã ñaäu, to i boû xe giöõa ñöôøng. Phaûi laøm hai laàn maõ soá môùi môû ñöôïc cöûa lôùn. Ba taàng caàu thang quay voøng maõi môùi heát. To i thôû doàn daäp khi tay ñaäp maïnh vaøo cöûa nhaø Ma n. Cöûa môû, aùnh saùng yeáu ôùt töø ph'a trong kho ng ñuû ñeå nh"n roõ maët naøng. Baøn tay to i nhaän thaáy maù naøng noùng böøng. Ngöôøi naøng chao ñaûo khi to i laùch ñi vaøo . To i baät the m ñeøn. Xoùt xa khi nh"n thaáy Ma n, neùt maët raõ röôïi, ño i maét kho ng coøn hoàn, ngöôøi nhö ñaõ ñeán choã kieät söùc. Caên phoøng laøm to i ruøng m"nh. Ñoà ñaïc thaät böøa boän. Döôùi ñaát ngoån ngang giaáy, nhöõng trang giaáy naèm rôøi raïc khaép nôi, nhieàu trang bò voø nhaøu hay xeù vuïn. Moät vaøi ñóa ñoà aên coøn thöøa, voû chuoái ñaõ ñen tha m, nhöõng chai nöôùc suoái vaø ly giaáy vöùt lung tung tre n saøn goã. - Ma n, sao vaäy ? Naøng chæ coøn söùc ñöùng döïa vaøo töôøng, maét nhaém nghieàn. To i nh"n Ma n, nh"n caên phoøng, kho ng bieát noùi g", laøm g". To i ñi laïi vo ñònh tre n ñoáng giaáy . T'nh môû cöûa soå nhöng hai caùnh cöûa ñaõ môû toang. Phaûi moät luùc sau to i môùi quyø xuoáng nhaët doïn nhöõng trang giaáy . Giaáy chaèng chòt neùt chöõ cuûa Ma n, xoùa söûa khaép nôi, chöõ to chöõ nhoû, chöõ thaúng ñeàu chöõ xie u veïo, haøng naèm ngang haøng naèm doïc. Ngoøi buùt coù khi taïo nhöõng h"nh veõ vo nghóa ôû goùc trang, hay ñeå laïi nhöõng neùt haèn hoïc tre n giaáy . H"nh nhö Ma n vieát truyeän hay buùt kyù. To i giaät m"nh khi Ma n heùt : - Kho ng. Kho ng ñuïng vaøo g" caû. Naøng chaïy tôùi giaèng maïnh nhöõng trang giaáy to i caàm. Vöùt chuùng ra xa . Ñaåy to i veà ph'a sau . Thoaùt ra khoûi söï n'u keùo cuûa tay to i . Nhöng vaáp phaûi boä maùy nhaïc gaàn ñoù. Ma n cuùi xuoáng caàm laáy chieác maùy tre n cuøng, neùm noù vaøo töôøng. Tieáng vôõ cuûa maùy vang chaùt chuùa . Naøng ñaïp ñoå choàng maùy coøn laïi döôùi cha n. Naøng chaïy ñeán töôøng. Tay ñaäp loaïn xaï vaøo töôøng. To i phaûi laáy heát söùc keàm haõm söï giaõy giuïa cuûa naøng, cho ñeán khi giöõ chaët ñöôïc hai coå tay naøng. Maët naøng saùt gaàn. Maét naøng ñaày caêm hôøn. - Buo ng ra . To i baûo buo ng ra ngay . Neáu kho ng gieát to i ñi . To i kho ng theøm soáng. To i muoán cheát. Sao to i kho ng cheát ñöôïc. - Ma n. Anh van em. Anh ye u em. - To i kho ng ye u anh. Kho ng ye u ai caû. - Kho ng sao Ma n. Anh chæ muoán em thöông laáy m"nh moät chuùt. - To i kho ng caàn anh thöông haïi . Anh vöùt caùi thöông haïi ñi choã khaùc. To i ghe tôûm caùi thöông haïi cuûa anh. Ai cho anh quyeàn nh"n to i khoå. Ñôøi to i uûng thoái sao anh coøn moø tôùi . Caùi khoå noù thu huùt anh phaûi kho ng. Anh ñeå to i ye n. Ra ngay khoûi nhaø to i . Anh kho ng coù choã naøo caû trong ñôøi to i . Anh nghe chöa . Kho ng bao giôø anh coù choã trong ñôøi to i . To i choùng maët, nhö nh"n thaáy moät hoá sa u thaêm thaúm tröôùc maét. To i thaû Ma n ra vaø luøi daàn. Ñau nhoùi vaø khoù thôû. To i leát veà ph'a cöûa soå t"m kho ng kh'. Maét to i bò loøa bôûi caùi ñen ñaëc cuûa ñe m khuya ôû ngoaøi. To i ñöùng ôû ñoù kho ng bieát bao la u, cho ñeán khi caûm thaáy öôùt ôû bôø vai ph'a sau, vaø nhaän ra nhöõng caùi giöït roõ daàn tre n löng. To i quay laïi ñôõ Ma n vaøo ngöôøi . - Khoùc ñi Ma n. Khoùc töø töø. Khoùc cho thaät nhieàu . Khoùc cho thaät la u . Khoùc cho caïn haún töùc töôûi trong ngöôøi . Caàn thaät nhieàu nöôùc maét cho hai ñöùa chuùng m"nh. To i keùo Ma n ngoài xuoáng ñaát. To i ru naøng khoùc. - Anh, laøm sao anh chaáp nhaän em ba y giôø. Em laøm hoûng taát caû moïi chuyeän. Em ho ng bieát caùch naøo traùnh laøm ngöôøi khaùc ñau . Coù bao giôø em bieát ye u ña u . Chæ soáng vôùi ngöôøi khaùc, em coøn kho ng laøm ñöôïc. Tôùi khi naøo em môùi ye u ñöôïc anh. Maø em coù khoå th" phaûi chòu moät m"nh chöù. Anh ña u coù toäi g" maø phaûi nhaän caùi khoå cuûa em. Kho ng bieát ngaøy ho m nay coøn ai coù toäi vôùi ñôøi em nöõa kho ng. Chaéc em ñie n thaät. Nhöng kho ng. Em kho ng ñie n ña u, hoài ñoù nhaø thöông ñaõ coi kyõ laém maø. Suoát ñôøi em sôï ñie n. Laøm sao ñeå m"nh kho ng bao giôø ñie n haû anh. Anh ñöøng ñeå em ñie n nheù anh Khaûi . Em ñaõ soáng xa nôi ñoù la u laém roài, sao kho ng ñuû. Chæ taïi v" em muoán vieát cho tôùi cuøng. Em muoán vieát ñeå töï chöõa khoûi nhöõng giaác nguû coù aùc moäng. Em daïi quaù, töï chöõa laøm sao ñöôïc. Em höùa vôùi anh, em ngöøng vieát, em kho ng bao giôø vieát nöõa . Nhöng anh chôø em, cuõng phaûi coù ngaøy em seõ kho ng coøn thöùc giaác anh giöõa ñe m. Anh chôø em ñi, ngaøy naøo em khoûi, em seõ cho anh heát taát caû caùi b"nh thöôøng cuûa em. Anh Khaûi, em ñaõ giaáu moïi ngöôøi, giaáu anh caùi thaûm hoïa em gaëp hoài nhoû. V" sôï töø ñoù ngöôøi ta nhaän ra caùi ñie n cuûa m"nh ngaøy ho m nay . H"nh nhö em coøn nhuïc v" noù, khi nh"n ñôøi soáng an laønh cuûa ngöôøi khaùc chung quanh. Em soáng vôùi noù nhö moät toäi loãi phaûi mang theo suoát ñôøi . Nhöng ho m nay em muoán keå heát cho anh. Ngoaøi meï em vaø Geùrard, em chæ coøn anh ñeå thöông. Heát Kinh B'ch Lòch - 2 -